Sexsomnie, een verlangen dat zelfs de nacht niet kan tegenhouden

Als de Griekse mythologie niet echt jouw ding is, is het misschien wel de term « sexsomnie » uit onze titel die je aanspreekt. In dat geval is er geen reden tot schaamte, want we weten heel goed dat dit woord intrigerend is (om niet te zeggen opwindend).

Zoals je weet, is ons favoriete onderwerp hier slaap. Dus als we je zeggen « in de armen van Morpheus vallen » (god van de slaap in de Griekse mythologie), is dat zeker een uitdrukking die je kent. Maar wat dan van de ontmoeting tussen Morpheus en Eros (god van de liefde in de Griekse mythologie)?

In werkelijkheid geeft deze ondeugende ontmoeting tussen de goden van slaap en liefde aanleiding tot een vreemd fenomeen: de sexsomnie. Dit heeft te maken met slaap, maar ook met seks. Meer precies is het een bijzondere parasomnie die zich kenmerkt door een seksuele activiteit… speciaal, om het zo maar te zeggen! We wedden dat je nieuwsgierigheid nu nog meer gewekt is, toch? Wat zijn dan de oorzaken van sexsomnie? Hoe uit het zich?

Als Eros Morpheus ontmoet, is hier dus (bijna) alles wat je moet weten over sexsomnie, een verhaal over seks en slaap dat anders is dan alle andere.

Wat is sexsomnie?

Sexsomnie (of sexomnie) is een bijzondere slaapstoornis, ingedeeld bij de parasomnies (“stoornissen rondom de slaap”). Deze parasomnie, zoals de naam al aangeeft, heeft een seksuele aard omdat de persoon die eraan lijdt een onvrijwillig seksueel gedrag vertoont, variërend van een simpele aanzet tot het voltooien van seksuele handelingen… terwijl hij slaapt! Hoewel mannen de weinig flatterende reputatie hebben om direct na de liefdesdaad in de armen van Morpheus te vallen, zijn zij ook het meest getroffen door sexsomnie, aangezien zij meer dan 70 %¹ van de "sexsomniacs" uitmaken. Een eerste grootschalige studie² werd in 2010 uitgevoerd door Prof. Sharon Chung, onderzoeker aan het Slaaponderzoekslaboratorium van de "Health Network" Universiteit in Toronto, Canada, om echt de prevalentie en frequentie van deze seksuele slaapstoornis te belichten, die tot dan toe relatief weinig bestudeerd was. Deze studie, uitgevoerd bij 832 patiënten van een slaapkliniek, toonde aan dat:

• 7,6 % van de patiënten leed aan sexsomnie
• sexsomnie zou 11 % van de mannen betreffen
• deze slaapstoornis slechts 4 % van de vrouwen zou betreffen

Natuurlijk moeten deze cijfers in perspectief worden gezien omdat ze afkomstig zijn uit een studie binnen een slaapkliniek, bij mensen die al bepaalde slaapstoornissen hadden. Ze zouden lager kunnen uitvallen in een bredere populatie.

Een seksuele slaapwandeling

De sexsomniac slaapt, hij is bewusteloos, maar die lieve Eros geeft hem toch een seksueel verlangen dat wél wakker is! Hoewel het vergelijkbaar is met slaapwandelen vanwege het onvrijwillige en onbewuste karakter van deze seksuele handelingen, beperkt sexsomnie zich strikt tot seks, fysiek of verbaal, alleen of met z’n tweeën (wanneer de partner erbij betrokken is, soms zelfs gedwongen, zoals we later zullen zien). Hier dus geen wandelingen tijdens het slapen, maar eerder de aanzet tot, of zelfs volledige seksuele handelingen, die kunnen leiden tot een orgasme (voor de sexsomniac… en soms zelfs voor zijn/haar eventuele partner!):

• de sexsomniac kan een solitaire seksuele gedraging vertonen: exhibitionisme, masturbatie, catathrenie (typische seksuele kreunen of vocalisaties uit een bepaalde categorie films… “X” om ze maar te noemen!)
• de sexsomniac vertoont seksueel gedrag tegenover zijn/haar partner (die hier positief op kan reageren) en/of gebruikt een iets bloemrijkere taal dan gewoonlijk
• in zeldzamere gevallen kan de persoon met sexsomnie onvrijwillig agressief seksueel gedrag vertonen tegenover zijn/haar partner, schreeuwen en bezeten lijken

De sexsomniac reageert dus niet op het roepen van de wolf, maar op een totaal onbewust seksueel verlangen, wat leidt tot woorden, geschreeuw en andere fysieke seksuele handelingen die soms zonder toestemming van de persoon die het bed deelt met de sexsomniac kunnen plaatsvinden. Deze laatste is dus het best geplaatst om zijn/haar partner te waarschuwen voor het optreden van de symptomen van sexsomnie, die toch vrij duidelijk waarneembaar zijn. De sexsomniac zelf herinnert zich niets van zijn erotische nachtelijke episodes. Deze seksuele slaapstoornis is niet zonder gevolgen, net als slaapwandelen, en komt vaak samen voor met andere pathologieën.

Wat zijn de oorzaken van sexsomnie?

Wetenschappers hebben kunnen vaststellen, door middel van diverse studies³, dat sexsomnie vaak geassocieerd wordt met andere slaapstoornissen zoals:

• slaapwandelen
• verward ontwaken
• slaapapneu
• rustelozebenensyndroom

Daarnaast zijn de oorzaken van sexsomnie redelijk goed geïdentificeerd door wetenschappers in diverse onderzoeken⁴. In werkelijkheid zijn de oorzaken van sexsomnie dezelfde als voor alle parasomnies, namelijk:

• slaaptekort
• stress
• een depressieve toestand
• alcohol- of druggebruik
• gefractioneerde slaap

Let dus op deze factoren als je toevallig al last hebt van bepaalde parasomnies of andere slaapstoornissen, want als je er goed over nadenkt, is sexsomnie zeker niet onschuldig voor de omgeving van sexsomniacs. Eros en Morpheus hebben misschien niet aan alles gedacht!

Een seksuele stoornis die niet zonder gevolgen is, noch rust geeft

Ja hoor. Buiten het aspect “een beetje rare en taboe stoornis die tot lachen aanzet”, kan sexsomnie helaas een ware kwelling worden. Niet die van de kleine dood, natuurlijk, die is eerder aangenaam moet ik toegeven. Maar stel je de schok voor die een gedwongen (of weinig instemmende) seksuele relatie kan veroorzaken, of zelfs agressiever dan gewoonlijk, zelfs binnen een koppel. De sexsomniac zal zich er niets van herinneren, maar het spreekt voor zich dat zijn/haar partner geschokt kan zijn. Vooral wanneer de sexsomniac grove taal gebruikt of bezeten gedrag vertoont, zoals in sommige getuigenissen is gerapporteerd.

Om zo’n fenomeen te illustreren, zijn beelden soms net zo sprekend als woorden. Zo kwam in 2014 de korte film "Sexomnia" uit, een kort filmpje gemaakt door Paul Minor. De plot is net zo eenvoudig als veelzeggend over wat sexsomnie kan betekenen: na een nacht van seksuele slaapwandeling wordt een jonge vrouw de volgende dag wakker, naakt en op een onbekende plek, zonder zich te kunnen herinneren wat ze heeft gedaan. Hier wordt het onderwerp esthetisch behandeld en zonder expliciete scènes (niet aanbevolen voor de allerkleinsten, vanwege de naaktheid). Deze korte film geeft goed weer wat deze vreemde parasomnie kan betekenen qua persoonlijke en sociale gevolgen.

Als je een fragment wilt zien, is het gewoon hier!

Zoals je kunt zien, nachtelijke rebellen, als "sexsomnie" inderdaad rijmt op "nacht", is het soms niet zonder problemen, al is het geen nacht van gekte...

Bronnen :

[1] Sexsomnia: A Specialized Non-REM Parasomnia ?, Anne-Laure Dubessy, Smaranda Leu-Semenescu et al, "Sleep", februari 2017 [2] Study Finds that Sexsomnia is Common in Sleep Center Patients, site "American Academy of Sleep Medicine", juni 2010 [3] Sexsomnia: parasomnia associated with sexual behaviour during sleep, H. Ariño, A. Iranzo et al, free article "Neurologia", april 2014 [4] Sexsomnia: Abnormal sexual behavior during sleep, Monica L. Andersena, Dalva Poyaresa et al, "Brain Research Reviews", 2007