Alleen met zijn slapeloosheid: wat is de impact van eenzaamheid op onze slaap?
Eenzaamheid, dat vreemde gevoel dat we nog steeds moeilijk kunnen bevatten. Om eerlijk te zijn, is het zelfs eerder zij die ons benauwt, of zelfs ontvoert, soms midden in de nacht. En dan, plotseling, voelen we ons veel minder alleen in gezelschap van "mevrouw slapeloosheid" om de nacht door te brengen! Maar is slapeloosheid dan echt een gevolg van eenzaamheid? Welke relatie kunnen we leggen tussen gevoel van eenzaamheid en slaapverlies?
Op het menu van eenzaamheid vanavond: een extra portie slapeloosheid!
Wat weten we over de effecten van eenzaamheid op de psyche, en meer specifiek op het slaapmechanisme? In werkelijkheid blijft er nog enige onduidelijkheid over de interacties tussen beide: we weten dat eenzaamheid verband houdt met slaapproblemen, maar het is nog moeilijk om de mechanismen tussen beide duidelijk te identificeren! Toch constateren we dat de isolatie van een persoon direct invloed kan hebben op de kwaliteit van zijn slaap. Inderdaad, een studie uitgevoerd door het King’s College1 in Londen in 2017 toont aan dat van een steekproef van 2232 jonge volwassenen (18 tot 19 jaar oud), degenen die verklaarden zich "alleen" of "erg alleen" te voelen (bijna 30% van hen) 24% meer kans hadden om last te hebben van slaapproblemen. Deze studie, overgenomen door het zeer gerenommeerde Psychological Medicine2, concludeert dat "eenzaamheid sterk geassocieerd is met een slechte slaapkwaliteit bij jongeren, wat het belang van vroege interventies benadrukt om de langetermijngevolgen van eenzaamheid te verzachten".
Toch moet worden benadrukt dat voor deze studie het gevoel van eenzaamheid (sociaal of emotioneel) niet de enige oorzaak van slapeloosheid is.
Inderdaad, andere factoren dan eenzaamheid zelf dragen bij aan, of verergeren deze slaapproblemen: "Een van de voorgestelde redenen voor rusteloze slaap bij alleenstaanden is de mogelijkheid dat zij zich minder veilig voelen." Dit gevoel van onveiligheid komt voornamelijk (70%) voort uit geweld dat de deelnemers aan de studie hebben ondergaan. Bovendien kon een studie uitgevoerd in de Verenigde Staten (in Dakota)3 geen duidelijk direct verband vaststellen tussen eenzaamheid en slapeloosheid, hoewel de deelnemers meestal leden aan "gefractioneerde slaap". Deze studie werd uitgevoerd bij 95 geïsoleerde personen in een landelijke omgeving die verklaarden zich eenzaam te voelen.
Er bestaat dus een verband tussen eenzaamheid en slapeloosheid, een verband dat onze wetenschappers hoofdbrekens bezorgt en dat anoniem wil blijven, verborgen in de schaduw van onze nachten. Waarschijnlijk een eenling! In ieder geval zijn er enkele effecten van eenzaamheid die doorwerken op de slaapkwaliteit.
Schapen zoeken herder voor de nacht, dringend!
Maak je geen zorgen, het gaat niet om een vacature voor een mogelijke carrièreswitch naar het beroep van herder! Laten we zeggen dat er een vrij logische link (de beroemde mysterieuze en eenzame link?) kan worden gelegd tussen het gevoel van eenzaamheid veroorzaakt door sociale of emotionele isolatie en het feit dat je nachten verstoord zijn, tot het punt dat je schapen moet tellen. Deze nachtelijke herdersactiviteit heeft trouwens geen bewezen effectiviteit om in slaap te vallen, integendeel, het zou zelfs je hersenen stimuleren en daardoor je inslapen vertragen. Kortom, laten we terugkeren naar onze schapen! Eenzaamheid en isolatie hebben de neiging om een gevoel van onveiligheid bij individuen te creëren, dit is aangetoond in sommige studies, zoals de studie uitgevoerd in Dakota4: "De sociale aard van mensen kan zich deels uiten in onze afhankelijkheid om ons veilig te voelen in onze sociale omgeving om goed te slapen." Het gevoel van onveiligheid houdt je wakker of wekt je, het is een beschermingsmechanisme dat door de menselijke geest is ingesteld. En dit kan veranderen in een vicieuze cirkel.
Inderdaad, wat is er beter om de tijd te doden, behalve natuurlijk het tellen van schapen, dan je bezig te houden met televisie, computer, tablet of smartphone? Je blijft wakker, je stelt het moment van naar bed gaan zo lang mogelijk uit om niet alleen te zijn in dat fatale moment. Het circadiaanse ritme, dat wil zeggen onze biologische klok, raakt verstoord. Je slaapt 's nachts niet meer, maar doet overdag een dutje omdat dat onbewust geruststellender is. En de volgende nacht begint het opnieuw, je piekert, je blijft wakker, je vindt de slaap niet meer. Je sleept je eenzaamheid laat in de nacht mee door een manier te zoeken om het te bestrijden via sociale netwerken of door een goede film te kijken.
We kunnen niet met zekerheid zeggen dat er een oorzakelijk verband is tussen eenzaamheid en slapeloosheid, maar uit sommige studies blijkt wel dat eenzame individuen een grotere neiging hebben tot slaapproblemen. Onze huidige levensstijl5 is daar misschien niet vreemd aan. Gaan we een toename zien van het beroep van nachtelijke herder? Misschien voelen we ons minder alleen met deze vriendelijke metgezellen!
Bronnen :
[1] Loneliness in young adults linked to poor sleep quality, Matthews T. et al, “Sleeping with one eye open: loneliness and sleep quality in young adults Psychological Medicine”, 2017 [2] Sleeping with one eye open: loneliness and sleep quality in young adults, Matthews T. et al, site “Cambridge University Press”, 2017 [3]et [4] Loneliness Is Associated with Sleep Fragmentation in a Communal Society, Lianne M. Kurina, Kristen L. Knutson et al, site “Sleep”, november 2011 [5] Les solitudes en France, site “Fondation de France”, 2016